Een antwoord formuleren op de onderzoeksvraag wil ik graag doen door een ontwerp-actie onderzoek uit te voeren in de kleuterklassen, zowel bij de jongste als oudste kleuters. Ik wil bekijken of kleuters ook kunnen bewegen in combinatie met multimedia. Een eerste stap in dit onderzoek was de literatuurstudie. Voordat ik in het onderzoeksveld aan de slag ging, raadpleegde ik enkele bronnen. De aanzet van mijn onderzoek was volgend citaat: “Vlaamse kleuters bewegen te weinig en kijken te veel naar een tv of tablet." (2018, D. Vandenabeele) Daartegenover stond ook het volgende : Overgewicht en obesitas bij kinderen zijn een toenemend probleem in de westerse wereld. Ruim 13% van de jeugd heeft overgewicht, keiharde cijfers!(Volksgezondheidenzorg.info, 2019) Volgens de Christelijke Mutualiteit (2020): is één van de redenen van obesitas bij kinderen het te weinig bewegen. Kleuters brengen heel veel tijd door al zittend, achter de televisie of achter een tablet. Ook worden ze vaak naar school gebracht met de auto, in plaats van te fietsen of te stappen.

Volgens Vlaams Instituut Gezond Leven (2020) hebben peuters en kleuters gemiddeld 3uur beweging per dag nodig, helaas komen heel wat kinderen niet aan deze 3u. In dit onderzoek probeer ik hier een oplossing voor te zoeken, want uit mijn observaties blijkt dat kleuters graag met multimedia bezig zijn. Ik observeerde in een kleuterklas het multimedia gebruik. Ik turfde het aantal kleuters die per dag kozen voor een tablet, indien die aangeboden werd, dit kwam uit op 87 kleuters van de 125 geobserveerde kleuters over de hele school. Daartegenover turfde ik ook het aantal kleuters die kozen voor de bewegingshoek, die was opvallend lager met 47 kleuters van de 125 geobserveerde kleuters. Natuurlijk was het niet evident om alle gegevens tegelijk te noteren en in het oog te houden, daarom werden de kleuters ook gefilmd. Zo kon ik later nog eens bekijken en mijn resultaten nog eens natellen. Zowel het aanbieden van de tablet als de bewegingshoek, zijn dingen waarmee de kleuters nog niet eerder kennis hadden gemaakt. Mijn gekozen school had geen bewegingshoeken in de klassen en tablets werden enkel ingezet onder begeleiding van een leerkracht om een film te kijken. Op die manier werkte ik ook zo objectief mogelijk.

Ik wil een beeld krijgen op welke manieren er al aan beweging gedaan wordt in kleuterklassen, los van de vooropgestelde uren turnen per week. Zo observeerde ik in mijn stageklas, hierin wordt af en toe een bewegingstussendoortje gedaan, maar veel verder komen we helaas niet.  Daarom besliste ik ook een enquête te maken. In die enquête ging ik na op welke manier kleuterleerkrachten aan de slag gaan met media en/of beweging in hun klas. Daarnaast bevroeg ik ook of leerkrachten erin geloofde dat multimedia kleuters kan aanzetten tot beweging.

Ik vind het belangrijk om andere te bevragen en hun mening hierover te kennen. Het grootste aantal deelnemers aan mijn enquête vonden dan ook dat multimedia wel degelijk gebruikt kan worden om kleuters te laten bewegen. Dankzij deze enquête kreeg ik heel wat bruikbare tips om verder aan de slag te gaan met mijn onderzoek. Ook kon ik heel wat antwoorden formuleren op mijn deelvragen. De bruikbare resultaten bevinden zich in het luikje 'resultaten enquête'.

Door middel van een bronnenonderzoek onderzocht ik welke soorten multimedia inzetbaar zijn in de kleuterklas. ‘' Tablets, smartboard, bee-bot, PC… kunnen worden ingezet in de kleuterklas. Ik koos voor het gebruik van een tablet en een Bee-Bot meer uit te diepen. Daarnaast ontdekte ik ook een interactieve gymzaal. In zo een gymzaal is het mogelijk om interactieve games om te zetten in fysieke activiteiten. (Idema, 2020) Jammer genoeg ben ik door omstandigheden niet gaan observeren in deze zaal. In België zijn er dan ook nog maar twee van deze gymzalen. Naar de toekomst toe, zal dit hopelijk uitbreiden! Benieuwd naar deze zaal? Ontdek het filmpje onder het luik video's. 

Vervolgens ontwierp ik ook onderzoeksmateriaal: een kubus met QR-codes en een boekje met QR-codes en prenten waarmee kleuters aan de slag konden. De kubus met QR-codes bood ik als eerste aan. Elke kant/QR-code had een andere kleur, kleuters konden zo een kleur kiezen, de code scannen en het filmpje uitvoeren. Dit sloeg eigenlijk wel aan, maar niet alle kleuters zagen een link met de kleur op de kubus. Daarna heb ik ervoor gekozen om een prent te gebruiken van het filmpje/opdracht met daarnaast de QR-code. Op die manier konden de kleuters zelf kiezen welke opdracht ze wilden uitvoeren. Met een QR-scanner op oa een tablet kom je dan automatisch uit op de opdracht. Sommige kleuters hadden nood aan begeleiding en sturing, in het begin is dit natuurlijk logisch. Ik kon hun deze begeleiding bieden, maar in een normale klassituatie, is dit uiteraard niet mogelijk. Daarom ontwikkelde ik ook een stappenplan, zo konden de kleuters zelfstandig aan de slag. Uit de resultaten is dan ook gebleken dat het stappenplan werkte voor de meeste kleuters en dat ze hiermee zelfstandig aan de slag konden.

Tot slot mijn tweede vorm van multimedia die ik onderzocht, de bee-bot. Dit in combinatie met een tablet. De kleuters lieten de Bee-Bot vanop de tablet bewegen naar bepaalde cijfers. Wanneer de Bee-Bot op het cijfertje aankwam, moesten ze een opdracht uitvoeren. Ze trokken een kaartje: springen op één been. De Bee-Bot reed naar cijfer zeven, dus voerde ze dit 7 keer uit! Deze opdrachten waren uiteraard voor de 4-5-jarigen.